روايات بسياري از حضرت امام محمد باقر (ع) درباره مهدي موعود (ع) رسيده که قسمتي از آنها درباره سيره و صفات آن حضرت است و هر کدام از آن روايات، گوشه اي از صفات و حالات و سيره آسماني آن بزرگوار را بازگو مي کند و اينک اين چند مورد را يادآور مي شويم.
1. آن حضرت در مورد آيه شريف:
« الذين ان مکناهم في الارض اقاموا الصلاه و آتوا الزکاه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر و لله عاقبه الامور؛ (1) همان کساني که چون در زمين به آنان توانايي دهيم، نماز برپا مي دارند و زکات مي دهند و به کارهاي پسنديده وا مي دارند و از کارهاي ناپسند باز مي دارند و فرجام همه کارها از آن خداست» فرمودند:
اين آيه براي قائم آل محمد (ص) و ياران او است. خداوند، مشارق زمين و مغارب آن را به آنان مي دهد:

روز ولادت حضرت مهدي موعود(ارواحنا فداه)، يک عيد حقيقي براي همه ي افراد بشر و آن کساني که ستمي کشيدند، رنجي بردند، دلي سوزاندند، اشکي ريختند و انتظاري کشيدند و کساني که با مشاهده ي ناملايمات در طول حيات خود و در هر نقطه يي از عالم - و حتي در هر نقطه يي از تاريخ - مصيبتي تحمل کرده اند، است. همه آنها در مثل چنين روزي و به ياد امروز، احساس شادماني و اميد و نشاط کرده اند.

درباره ي برکات اين ميلاد معظم و حقايقي که در باب وجود اقدس وليّ عصر(ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) هست، من قادر نيستم سخن تازه يي بگويم. درک مراتب معنوي و حقايق الهي در باب اين قطب اعظم عالم امکان و خليفه ي خدا و مظهر صفات و اسماي الهي، درحد زبان و بيان و قلب و فهمي همچون منِ قاصر نيست. خود آنها بايد درباره ي امام زمان سخن بگويند؛ همچنان که خود آنها بايد درباره ي علي بن ابي طالب عليه السلام و بقيه ي اوليا و اصفياي دين سخن بگويند. ما همين قدر مي دانيم که وجود مقدّس امام زمان، مصداق وعده ي الهي است. همين قدر مي دانيم که اين باز مانده ي خاندان وحي و رسالت، عَلَم سرافراز خدا در زمين است. «السّلام عليک ايّها العلم المنصوب و العلم المصبوب و الغوث و الرّحمة الواسعة وعدا غير مکذوب»(1)

قرآن می فرماید: ”‌هر نفسی مرگ را می چشد”‌‌. [1]طبق این آیه که بیان کننده سنت الهی در باره همه مخلوقات است، امام زمان (ع) نیز پس از برقراری عدالت جهانی و ایجاد حکومت جهانی از این دنیا می روند.
اما آیا به مرگ طبیعی یا به شهادت؟ از دسته‌ای روایات استفاده می‌شود که آن حضرت به مرگ طبیعی از دنیا می‌رود. روایات زیر از آن جمله‌اند:
1- ام سلمه از پیامبر خدا (ص) چنین نقل می‌کند:
مهدی از خاندان من و از فرزندان فاطمه است … او در میان مردم به سنت پیامبرشان عمل می‌کند، پس هفت سال درنگ می‌کند و آن گاه از دنیا می‌رود و مسلمانان بر او نماز می‌گزارند.[2]

(بحار ج 51 ص 48 و منتخب الأثر ص 294):
عن ابيعبدالله (ع) في قوله تعالي: «امن يجيب المضطر اذا دعاه و يکشف السوء و يجعلکم خلفاء الارض» (النمل 62) حدثني ابي عن الحسن بن علي بن فضال عن صالح بن عقبة عن ابيعبدالله (ع) قال: نزلت في القائم من آل محمد (ع) و الله هو المضطر اذا صلي في المقام رکعتين دعا الي الله فاجابه و يکشف السوء و يجعله خليفة في الارض.

ولادت حضرت مهدی صاحب الزمان ( ع ) در شب جمعه ، نيمه شعبان سال 255يا 256هجری بوده است .
پس از اينکه دو قرن و اندی از هجرت پيامبر ( ص ) گذشت ، و امامت به امام دهم حضرت هادی ( ع ) و امام يازدهم حضرت عسکری ( ع ) رسيد ، کم کم در بين فرمانروايان و دستگاه حکومت جبار ، نگراني هايی پديد آمد . علت آن اخبار و احاديثی بود که در آنها نقل شده بود : از امام حسن عسکری ( ع ) فرزندی تولد خواهد يافت که تخت و کاخ جباران و ستمگران را واژگون خواهد کرد و عدل و داد را جانشين ظلم و ستم ستمگران خواهد نمود . در احاديثی که بخصوص از پيغمبر ( ص ) رسيده بود ، اين مطلب زياد گفته شده و به گوش زمامداران رسيده بود .

حضرت مهدی(عج) ادامه حضرت زهرا(س) و آیینه تمام نمای او است. اهداف حضرت مهدی(عج) اهداف حضرت فاطمه(س) و راه او، راه آن حضرت است. حضرت مهدی(عج) از فرزندان فاطمه(س)به شمار می رود. در روایت[1]، فاطمه(س) رحمت جهانیان خوانده شده است.
فاطمه(س) با نام مهدی(عج) شاد می­شد و با یاد او خود را تسلّی می­داد. بدون مهدی(عج) تحمل شهادت حسین(ع) بر فاطمه سنگین بود.
فاطمه(س) به چنین فرزندی می بالد و مهدی(عج) برچنین مادری فخر می فروشد.
بین این دو بزرگوار ارتباطی ویژه و مشابهت هایی وجود دارد که ابتدا به برخی از ارتباط­ها سپس به برخی ازتشابه­ها اشاره می کنیم:

انبیا و اولیای الهی در طول حیات بشری برای هدایت انسانها آمدهاند و در این راه نیز سختیهای بیشماری را تحمل کردهاند. حضرت مهدی تنها بازمانده از انبیا و اولیا: است و هرآنچه آن بزرگواران از علم و قدرت و معجزه دارا بودهاند و هرآنچه در اختیار آنان بوده، همگی در حال حاضر در اختیار آن حضرت میباشد. تمام صفات انبیا و مکارم ائمه: در وجود امام مهدی جمع است و از آن حضرت بروز میکند. براین اساس، شباهتهایی بین آن حضرت و پیامبران و اولیای الهی وجود دارد که در کتابهای معتبر حدیث از آن یاد شده است.

دورى از شيطان به وسيله نماز
 

قال مولانا الامام المهدي-عجل الله تعالي فرجه الشريف- :
(ما أَرْغَمَ أَنْفَ الشَّيطانِ أَفْضَلُ مِنَ الصَّلاهِ، فَصَلِّها وَأَرْغِمْ أَنْفَ الشَّيطانِ)[1]
هيچ چيز به مانند نماز، بينى شيطان را به خاك نمى سايد، پس نماز بگذار و بينى ابليس را به خاك بمال.

شرح
 

اين كلام از پاسخ هايى است كه از ناحيه ى مقدّس امام زمان(عليه السلام)، در جواب مسائل ابى الحسين جعفر بن محمّد اسدى، صادر شده است. از اين حديث استفاده مى شود كه به خاك ماليدن بينى شيطان (غلبه بر شيطان) اسباب متعدّدى دارد كه بهترين آنها نماز است; زيرا نماز، مشتمل بر انقطاع از خلق و توجه تامّ به خداوند متعال و ذكر و ياد اوست. خداوند متعال مى فرمايد:
(أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِكْري)[2]; نماز را براى ياد من برپا دار.
نمازى كه چنين باشد، انسان را از فحشا و منكرات باز مى دارد، و در نتيجه، انسان بر هواى نفس و شيطان غالب مى گردد.