سبک زندگي انسان منتظر چگونه است؟
موارد متفاوت و متنوعي مي توانند به عنوان هدف زندگي انسان انتخاب شوند و به برنامه ها وطرح بندي هاي او براي زندگي جهت دهند.کسب ثروت، رسيدن به لذت، تجربه شرايط و موقعيت هاي خاص و غير معمول، موفقيت شغلي و تحصيلي و کسب شهرت، نمونه هايي از اين اهداف به شمار مي روند.با اين وجود، آنچه باعث مي شود هدف هاي انسان ها براي زندگي متفاوت باشد و افراد، هدفهاي مختلفي را براي زندگي خود برگزينند و راه هاي گوناگوني را براي رسيدن به اين اهداف را در پيش گيرند، سطح شناخت و نوع بينش آنها به زندگي است.همچنان که نمي توان از يک آدم معمولي اما با سطح درآمد پايين انتظار داشت که از خير ثروت بگذرد، تلاش براي قانع کردن يک عالم که به کار اقتصادي روي آورد و از فعاليت علمي خود فاصله بگيرد بي ثمر خواهد ماند.
در چشم انداز مهدويت، بهترين هدفي که آدمي مي تواند براي زندگي خود در نظر بگيرد و در راستاي تحقق آن تلاش کند، همان هدفي است که خداوند انسان ها را براي تحقق آن خلق کرده است.در واقع، بهترين هدف براي زندگي عبوديت خداوند است و کساني که اين هدف را براي زندگي خود برگزيده اند،انسان هاي موفق و ارزشمندي محسوب مي شوند.براي رسيدن به اين هدف و تحقق آن در زندگي، خداوند راهي را به انسان ها معرفي کرده و ازآنها خواسته تا از اين راه به سوي خدا و عبوديت او حرکت کنند.اين راه،حجت هاي الهي و امامان معصوم(ع)هستند که اراده خداوند را تحقق مي بخشند و براي قرب به خداوند تنها راه محسوب مي شوند.چنانچه توجه به مضمون حديث مشهوري از پيامبر خدا(ص)که مي فرمايند:«من شهر علم هستم و علي(ع)در آن شهر است.پس کسي که مي خواهد به اين شهر راه يابد، بايد از در آن وارد شود».گوياي اين حقيقت است.همچنين در زيارت امام موعود(عج)مي خوانيم:«سلام بر تو اي راه خداوند که هر کس از راهي جز آن برود، هلاک مي گردد».
در واقع پس از آنکه ما در مسيرولايت خداوند قرار گرفتيم و از طاغوت ها و بيراهه ها جدا شديم، مي بايد کسي که در هر زمان عهده دار مقام ولايت الهي است-امامان معصوم(ع)در هر عصر و زمان -را بشناسيم و با او همراه شويم.با اين وجود، کار در اين مرحله پايان نمي گيرد وبراي تحقق عبوديت خداوند در زندگي بايد براي ياري ولي خدا قيام کرد.به عبارت ديگر آنچه سبب مي شود ما در مسير ولايت خداوند قرار گيريم و به سوي هدف خلقت گام برداريم، شناخت، همراهي و ياوري امام معصوم(عج)است.از آنجا که امام و حجت خداوند، نماد اراده الهي به شمار مي رود، ياري امام در واقع ياري خداوند بوده و ياري خداوند، به معناي پذيرش دعوت او و حرکت به سمت عبوديت خدا و تحقق هدف خلقت است.
ياري امام موعود و خدمت به اين حقيقت بزرگ در زمانه اي که ما در آن زندگي مي کنيم، وظيفه اي است که هر يک از شيعيان مي بايست در زندگي فردي و اجتماعي خود به آن عمل کند.ياري امام، از خود ما آغاز مي شود و اولين گام در اين مسير، خودسازي و اصلاح فردي است.در واقع هر فرد با تلاشي که درجهت اصلاح باورها، رفتارها و اعمال خود انجام مي دهد و با کوششي که در مسير عمل به وظايف ديني و دوري از گناهان صورت مي دهد،بزرگ ترين خدمت ممکن به امامان موعود را محقق مي سازد.به عبارت ديگر هر کدام از منتظران امام موعود با تربيت و اصلاح وضعيت زندگي خود، گام بزرگي در آمادگي عمومي براي پذيرش ظهور موعود بر مي دارد و با اين عمل خود،بر اين نکته اساسي تأکيد مي کند که «منتظران مصلح خود بايد صالح باشند!»
مطالعه تاريخ نشان مي دهد مشکلاتي که برسر تحقق اهداف پيامبران(ص)و امامان(ع)به وجود مي آيد، بيش از آنکه به کمبود امکانات و سختي شرايط مربوط شود، به غفلت ياران ايشان و عدم آمادگي و تربيت دروني آنها باز مي گردد.درحقيقت،کساني که از ياري امام معصوم باز مي مانند و درجهاد عظيمي که حجت هاي الهي رهبري آن را بر عهده دارند حاضر نمي شوند، پيش از آن در ميدان اصلاح فردي بازنده بوده و نتوانسته اند عقل و دين خود را بر سرزمين وجود خويش حاکم کنند.ايجاد وضعيت آرماني و مطلوب پس از ظهور موعود بر عهده انسان هاي پاک و صالح است و کساني که نتوانند در مسير اصلاح خود گام بردارند، سهمي از اين آرمان نخواهند داشت.علاوه براين، بايد توجه داشت که هدف اصلي امام موعود، اصلاح انسان هاو ايجاد جامعه اي سالم و صالح است و اگر ما به اصلاح خود نپردازيم، در واقع در برابر اين هدف قرار گرفته ايم و در اين صورت نمي توانيم خود را از ياوران و پيروان آن امام بدانيم.
امام علي(ع)به مردمان عصرخود مي فرمود:«بدانيد که هر کسي امامي دارد که به او اقتدا مي کند و از نور علم او بهره مي برد...بدانيد که شما نمي توانيد همچون من باشد اما با ورع وکوشش بسيار و عفت و اصلاح و از بين بردن نقص ها مرا ياري کنيد».اين توصيه نشان مي دهد که نخستين گام در راه ياري امام موعود، به اموري مربوط مي شود که در حوزه زندگي فردي ما قرار دارد.در واقع هر يک از ما مي توانيم با پرهيزکاري، تلاش بسيار و عفت ورزي و همچنين کوشش در جهت اصلاح نواقص و پر کردن شکاف هاي زندگي خود، به امام(عج)خدمت کرده و او را در مسير تحقق آرمان بزرگ خود ياري کنيم.
گام بعدي درجهت خدمت به موعود و ياري امام(ع)،تلاش در جهت آشنايي ديگران با اين حقيقت بزرگ است.در واقع همان گونه که جريان اصلاح و تربيت فردي ما از شناخت و آگاهي نسبت به مهدويت آغاز مي شود، براي کمک به ديگران هم مي بايست در ابتدا زمينه آشنايي آنها با مهدويت را فراهم آورد.بنابراين علاوه بر پژوهش ها و مطالعات تخصصي که لازمه شناخت، شرح و تبيين آموزه هاي مهدوي است و در مراکز و مؤسسات علمي و پژوهشي صورت مي گيرد، تغيير نگرش عمومي افراد جامعه نسبت به مهدويت مهم ترين و اساسي ترين کاري است که مي توان به آن پرداخت.
درواقع آنچه باعث مي شود انديشه و فرهنگ مهدوي شناخته شود و به جريان افتد و در نهايت در عمل و جهت گيري انسان ها و جامعه به شکل صحيح وخالص بروز يابد، همين مسأله است.به عبارت ديگر مي بايست تلاش شود تا نگرش و باورهاي مردم درباره امام موعود و حقيقت مهدويت با معيارهاي ديني سنجيده شود و نگرش هاي غلط در اين زمينه اصلاح شود.براي عملي ساختن اين هدف، راهي جز آموزش عمومي به نظر نمي رسد؛ آموزشي که هم به ايجاد بينش و نگرش نظر داشته باشد و هم در روند کلي آن، اصلاح برداشت هاي نادرست و تغيير رفتارهاي بيگانه با فرهنگ مهدوي ديده شده باشد.چنين رويکردي علاوه بر آنکه فرايند شناخت مهدويت را به جريان مي اندازد، نتايجي را در بر دارد که حداقل آنها همان شناخت، انتشار و سازندگي عمومي فرهنگ مهدوي است.
آموزش عمومي مهدويت به اين معناست که ما بدانيم و باور کنيم آنچه راه رسيدن به حقيقت مهدوي و استقبال از ظهور امام مهدي(عج)را هموار مي کند، زمينه سازي عمومي در ميان عموم جامعه است.اين زمينه سازي که وظيفه ماست، به ايجاد بينش يا تغيير نگرش نسبت به مهدويت در ميان مردم نياز دارد و اين عامل جز با آموزش ميسر نمي شود.چنانچه امامان معصوم(ع)فرموده اند:«خداوند رحمت کند کسي را که با آموختن علوم ما به مردم، امر حاکميت ما را احيا مي کند و اگر مردم خوبي هاي کلام ما را بدانند ازما تبعيت خواهند کرد.»
نکته:
کساني که عبوديت خداوند را به عنوان هدف زندگي خود انتخاب کرده اند و مي خواهند در راهي که به اين هدف مي رسد، گام بردارند، علاوه بر شناخت امام موعود، مي بايست به ياري امام(ع)و خدمت به ايشان بپردازند.خدمت به امام موعود و ياري ايشان در انجام مأموريت بزرگ تاريخي که بر عهده دارند، از ارزش فوق العاده اي برخوردار است.در واقع اگرچه مردمان هر عصر وظيفه دارند تا به ياري امام زمان خود بپردازند و به ايشان خدمت کنند،با اين وجود ياري امام موعود و منتظر،از چنان جايگاه رفيعي برخوردار بوده که امام صادق(ع)که خود حجت خداوند است-درباره آن مي فرمايند:«اگر محضر او را درک مي کردم، تمام عمر به او خدمت مي کردم!».
منبع:نشريه آيه، ويژه نامه دين و فرهنگ.
رویکردها و عملکردهای آخرالزمانی 